ต้นประดู่หรือไม้ประดู่ มีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่า Pterocarpus indicus Willd เป็นพรรณไม้ที่มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศมาเลเซีย อยู่ในแถบอันดามัน, มัทราส, เบงกอล ยังมีข้อมูลบอกอีกว่า ต้นไม้ชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดในประเทศอินเดียอีก 1 ประเทศด้วย ต้นประดู่จัดเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดกลางไปถึงขนาดใหญ่ ลำต้นมีความสูงประมาณ 20-25 เมตร หรือมากกว่านั้น ต้นจะผลัดใบก่อนออกดอก เมื่อต้นโตเต็มวัยและมีขนาดใหญ่จะแตกกิ่งก้านเป็นวงกว้าง มีปลายกิ่งห้อย เปลือกไม้หนามีสีน้ำตาลเทา ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและปักชำกิ่ง ต้นไม้ชนิดนี้จะเจริญเติบโตในดินร่วนซุย ต้องการน้ำปานกลาง เป็นไม้ที่สามารถปลูกได้กลางแจ้งเพราะชอบแสงแดดจัด ๆ มักพบได้ตามป่าเบญจพรรณชื้นทั่วไป
ไม้ประดู่เป็นไม้เนื้อแข็งมีกลิ่นหอม เนื้อไม้ละเอียดปานกลาง แต่มีความแข็งแรงทนทานสูงพอ ๆ กับไม้แดงแต่อัตราการหดตัวน้อยกว่า เนื้อไม้ประดู่มีหลายสี ยกตัวอย่างเช่น สีแดงอมเหลือง สีชมพูอมส้ม และสีอิฐแก่ สีเส้นเสี้ยนจะแก่กว่าสีพื้น มีลวดลายและเส้นเสี้ยนสับเป็นริ้วสวยงาม ไสกบนำไปตกแต่งชักเงาได้ตามความต้องการ มีน้ำหนักเฉลี่ย 800 กิโลกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ทั้งยังมีอายุการใช้งานที่นานมากถึง 15 ปีขึ้นไปอีกด้วย
หากใครที่กำลังมองหาไม้ที่สามารถนำไปใช้งานทั้งภายในและภายนอกอาคาร
เราแนะนำไม้ประดู่ เพราะถือว่าเป็นไม้ตระกูลไม้แข็ง ที่มีความแข็งแรงทนทานสูงมาก
จุดเด่นของไม้ชนิดนี้คือ อย่างที่กล่าวข้างต้น เนื้อไม้จะเป็นโทนสีส้มอมเหลือง
น้ำตาลแดง หรือสีแดงอิฐแก่และมีลวดลายสวยงาม จึงนิยมนำไปทำไม้พื้นหรือทำเฟอร์นิเจอร์ไม้ประดู่วงกบประตูหน้าต่างนั่นเอง
ประโยชน์ของไม้ประดู่
1.ใบของต้นประดู่มีรสฝาดสามารถนำมาผสมน้ำใช้สระผมได้
2.เป็นไม้ที่มีคุณภาพดี
มีคุณค่าทางเศรษฐกิจมากเพราะเป็นไม้เนื้อแข็งที่มีความละเอียดปานกลาง
จึงหมดปัญหาจากศัตรูไม้อย่างปลวก อีกทั้งเนื้อไม้มีสีสวยบวกกับลวดลายของไม้ทำให้สวยงามมากขึ้นไปอีก
ไม้ประดู่สามารถนำมาใช้ก่อสร้างบ้านเรือน ทำเสา ฝาบ้าน พื้นบ้าน ไม้ปาร์เกต์ ฯลฯ
รวมไปถึงส่วนประกอบต่าง ๆ ของเรือ เพราะไม้ประดู่มีคุณสมบัติทนต่อน้ำเค็มได้ดีมาก นอกจากนี้ยังใช้ทำเฟอร์นิเจอร์
เครื่องดนตรี ของใช้ภายในครัวเรือน เป็นต้น ต้นประดู่บางต้นจะมีปุ่มตามลำต้น
เรียกว่า "ปุ่มประดู่" ทำให้ไม้มีเนื้อที่งดงามมีราคาแพงมากและหายาก
ไม้ประดู่มีความแข็งมากกว่าไม้สักถึง 2 เท่า
และหนักกว่าประมาณ 24%
มีค่าความแข็งของไม้
925 กิโลกรัม มีความทนทานต่อการใช้งานมากกว่า 15 ปี
3.นำมาใช้เป็นฟืนและถ่านได้เพราะให้ความร้อนสูงมาก
4.เปลือกไม้ประดู่สามารถนำมาย้อมผมให้เป็นสีน้ำตาลได้
แก่นของต้นนำมาย้อมผ้าโดยสีของผ้าจะมีสีแดงคล้ำ แต่ในปัจจุบันแก่นไม้ประดู่นั้นหายากขึ้น
จึงนิยมใช้เปลือกของต้นแทน
5.ประโยชน์ในเชิงอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เนื่องจากไม้ประดู่เป็นไม้ที่มีความทนทานแข็งแรงมาก ๆ แล้วนั้นยังสามารถช่วยป้องกันลมและให้ความร่มเย็นชุ่มชื่นได้ อีกทั้งยังช่วยรองรับน้ำฝนและลดแรงปะทะหน้าดินให้น้อยลง มีรากที่ลึกและขยายเเป็นวงกว้างจึงยึดกับหน้าดินได้ดีไม่พังทลายง่าย นอกจากนี้ปมรากที่มีขนาดใหญ่ของต้นประดู่ยังช่วยตรึงไนโตรเจนในอากาศมาเก็บไว้ในรูปของไนโตรเจนที่เป็นประโยชน์ ส่วนใบของต้นเมื่อร่วงแล้วเกิดการย่อยสลายเปลี่ยนเป็นแร่ธาตุอาหารให้กับดินได้เป็นอย่างดี
ข้อดีของไม้ประดู่
- เป็นไม้ที่มีความแข็งแรงทนทานต่อรอยขีดข่วน
และยังรับน้ำหนักได้ดีมากจึงเหมาะกับการนำไปเป็นพื้นไม้
- เนื่องด้วยเนื้อไม้ประดู่นั้นมีความละเอียด
คนทั่วไปจึงนิยมนำไปไสกบตกแต่งและขัดเงา
- ไม้ประดู่มีอัตราการหดตัวน้อยมากถ้าเทียบกับไม้ชนิดอื่น
- สีของเส้นเสี้ยนมีลักษณะแก่กว่าสีพื้น
ลายเส้นสับเป็นริ้วมีลวดลายสวยงาม จึงเหมาะกับการทำเฟอร์นิเจอร์
ข้อเสียของไม้ประดู่
- เป็นไม้ที่อมความร้อน
- เนื่องจากเนื้อไม้ค่อนข้างแน่น
จึงทำให้การตัดแต่งทำได้ค่อนข้างยาก
- แม้ว่าไม้ประดู่จะมีอัตราการหดตัวน้อย แต่หากสภาพอากาศเปลี่ยนแปลงอย่างเฉียบพลันไม้ประดู่ก็มีโอกาสหดตัวได้เช่นกัน